Kortizol Testi stres hormonu olan kortizolun seviyesinin belirlenebilmesi için gerekli olan bir testtir. Kortizol bir stres hormonudur ve bu hormon insan vücudunda koruyucu, baskılayıcı konumdadır.
İnsan vücudunda tansiyon ve kan şekerini dengelemeye, bağışıklık korumaya ve iltihabı önlemeye yardımcı olan bir hormondur. İnsan vücudunda önemli görevi olan hipofiz bezi ve adrenal beziyle alakalı sağlık sorunlarının araştırılması için gerekli olan bir testtir.
Kortizol seviyesinin ölçülmesine yardımcı olan kortizol testi addison hastalığı ve cushing sendromuyla ilgili tanı konabilmesi için sıklıkla kullanılır.
Kortizol testi kan idrar ve tükürük yoluyla yapılır. Hastaya uygun olan yöntemi uzman hekimler belirleyerek uygun numuneler alınıp gerekli araştırma yapılabilir. Kan testi numunesinde gün boyunca değiştiği için mutlaka zamanlaması önemlidir.
İdrarda test yapılmasında 24 saatlik numune alınması gereklidir. Sabah ilk idrarla numuneler alınıp gün içinde kortizol seviyeleri değiştiğinden numuneler sürekli alınmaya devam eder.
Tükürük testi ile ise numuneler alınmadan önce mutlaka yiyip içilmemesi gereklidir. Testlerin hiçbirinde bir yan etki görülmez ve son derece pratik bir şekilde uzman hekimlerin uygun gördüğü şekilde testler yapılır.
Kortizol seviyesini ve bazı hastalıklarının teşhisini yapabilmek için gerekli olan kortizol test için zamanlama önem taşır. Gün içerisinde farklı nedenlere bağlı olarak değişkenlik göstereceğinden mutlaka uzman hekimlerin önerdiği saat aralıklarında numunelerin toplanması önemlidir.
Kan numunesi alınarak yapılan testler kortizolun yüksek olduğu saatler olan sabah ve kortizolun düşük olduğu öğleden sonra 2 ölçüm halinde yapılmalıdır. İdrardan alınan numuneler son 24 saat örnekleriyle yapılmalıdır.
Sabah ilk idrarla testler yapılmaya başlanıp gün içinde numunelerin alınması devam eder. Gün boyu alınan idrar numuneleri buzdolabında bekletilir ve ertesi gün incelenmek üzere laboratuvarlara gönderilir.
Tükürük numunesi ile yapılan kortizol test ise seviyelerin düşük olduğu gece saatlerinde 23:00 gibi yapılmalıdır. Gece alınan numunelerden 15 dakika öncesinde dişler fırçalanmaz ve yiyip içme kesilir. Sonrasında bir çubuk yardımıyla numune alınarak kaba yerleştirilir ve buzdolabında bekletilerek ertesi gün laboratuvara gönderilir.
Kortizol kan testi kişilerde sabah saatlerinde aç karnına yapılan testtir. Bu test kişilerde meydana gelen ya da gelecek olan hastalıkların teşhisi için gereklidir. Damardan alınan kan örneği sayesinde addison hastalığı, sendrom, böbrek üstü bezi tümörleri konusunda bilgi vermeyi sağlar. Gerekli olan tedavinin erken dönemde başlaması için önemli bir testtir.
Cushing sendromu aşırı derecede kortizol oluşumunun neden olduğu bir rahatsızlıktır. Hastalıkla ilgili tanı konabilmesi için öncelikle fiziki muayene gerekli olup yeterli olmadığı durumlarda tükürük, baskılama testi gibi ek testlerde istenir.
Baskılama testi kişiden geç saatlerde alınan kan örneği ile olur. Bu test öncesinde bir hap içilmesi önerilerek sonrasında numune alınır ve ertesi gün numune laboratuvarlara gönderilerek incelenir.
Gece yarısı yapılan kortizol test kortizol seviyesinin belirlenmesi ve ölçülmesinde önemli bir yere sahiptir. Kişi 15 dakika öncesinde yeme içme eylemini kesmelidir ve gece 23 ten sonra testin yapılması gereklidir. Kulak çubuğu gibi pamuklu bir çubuk yardımıyla numune alınır ve kaba el dokunulmaması önemlidir.
Kortizol testi yapılması için kişilerde bazı belirtiler görülür. Farklı hastalıkların tanısının erken dönemde konabilmesi ve tedavinin vakit kaybedilmeden başlaması için önemli olan bir test grubundadır.
Kortizol hormonu beyindeki hipofiz bezlerine uyarı göndermekle görevlidir. Yüksek ya da düşük seviyelerde olması hipofiz bezlerinin görevlerini yapmamasına ve sonrasında farklı sağlık sorunlarının oluşmasına neden olmaktadır.
Sabah erken saatlerde 0,25-0,60 civarında seyreden değer akşam saatlerinde düşmekte ve değer Aralıkları 0,04-0,13 olmaktadır.
Bu nedenlerden dolayı kortizol test yapılması için zamanlamanın önemli olduğu bilinerek uzman hekimlerin tavsiye ettiği zaman aralıklarında testler yapılmalıdır.
Kortizol için farklı ölçüm teknikleri bulunur. Kan ve idrar testleri yanı sıra tükürük numunesi alınarak da testler yapılabilir. İdrar ve kan testlerinde açlık aranmaz, kişiler kan testi için sabah erken saatlerde numune verirken idrar 24 saat biriktirilir ve gün içinde tekrarlanarak numune toplanmasına devam edilir.
Tükürük numunelerinin alımlarında kişi 15 dakika önce yeme içme eylemlerini kesmelidir. Kortizol test yapılması için başka herhangi bir ön hazırlık ve açlık durumuna gerek duyulmadan sadece doğru zamanlarda test yapılması değerlerin doğru çıkması açısından önem taşır.
Testlerde belirlenmiş olan değer aralıkları önem taşır. Değerlerin belirlenirken zamanlamanın doğru olması ve testlerin yapılması sırasında sodyum değerinin de göz önüne alınması önemlidir.
Yetişkin, bebek ve kadın ya da erkeklerde referans aralıkları farklı iken en önemlisi sabah saatlerinde yüksek olan değerin akşam saatlerinde düşük seyretmesidir. Bu durumlar göz önüne alınarak uzman hekimler tarafından değerlendirme yapılmalıdır ve doğru tanı konması için kurallar uygulanmalıdır.
Kortizol testi kişilerin sosyal güvencesi olup olmadığına ve yapılacak olan sağlık kuruluşuna göre ücretlendirmesi farklı olabilir. Bazı durumlarda kişi rutin kontrollerde test yapılmasını isterken bazı durumlarda uzman hekimlerin isteği üzerine testler yapılır.
Bu gibi durumlar söz konusu olduğunda kortizol test ücretleri değişkenlik gösterecektir. Kortizol testi fiyatları 2024 hakkında bilgi almak için bizlere hemen ulaşabilirsiniz.
